از نظر الیس انسان‌ها گرایش نیرومندی برای کژفکری دارند. از این نظر، عقاید نامعقول و نگرش‌های ناکارآمد، به بنیان‌های آشفته کننده رفتار تبدیل می‌شوند. این فلسفه، از یک طرف اندیشه‌ای الزام‌آور است که در نوع خود قدرتمند، خشک و جزمی است و از طرف دیگر، به استنباط‌های فاجعه‌آمیز منجر می‌شوند. الیس تایید این فرآیند را در یک چرخه معیوب توضیح داده است؛ از نظر او افراد خود را به خاطر اینکه از لحاظ هیجانی ناراحت هستند سرزنش می‌کنند، سپس خود را به خاطر سرزنش کردن پیوسته خود ملامت نموده و از اینکه درصدد روان‌درمانی برآمده‌ند مجدداً سرزنش کرده و سپس نتیجه می‌گیرند که به طرز ناامید کننده‌ای مشکل دارند و کاری نمی‌توان برای آنها انجام داد. بک هرچند با مفاهیمی متفاوت، نقش نگرش‌های ناکارآمد و شناخت‌های ناسازگارانه را در ایجاد رفتارهای ناسازگارانه مورد تاکید قرار داده است. نگرش‌های ناکارآمد، نگرش‌ها و باورهایی هستند که فرد را مستعد افسردگی و یا به طور کلی آشفتگی روانی می‌کند. این باورها که در اثر تجربه نسبت به خود و جهان کسب می‌شوند، فرد را آماده می‌سازند تا موقعیت‌های خاص را بیش از حد منفی و ناکارآمد تغییر کنند. از نظر بک، نگرش‌های ناکارآمد معیارهای انعطاف‌ناپذیر و کمال‌گرایانه هستند که فرد از آن برای قضاوت درباره خود و دیگران استفاده می‌کند. از آنجا که این نگرش‌ها انعطاف‌ناپذیر، افراطی و مقاوم در مقابل تغییرند، ناکارآمد یا نابارور قلمداد می‌شوند.

معرفی مقیاس نگرش‌ های ناکارآمد وایزمن و بک (DAS-26)

مقیاس نگرش‌های ناکارآمد وایزمن و بک (DAS-26) در سال ۱۹۷۸ طراحی شد. آنها دو فرم موازی را براس سنجش این سازه طراحی کردند که فرم الف آن ۴۰ سوال و فرم ب آن ۱۰۰ سوال داشت. این نسخه توسط ابراهیمی و دیگران در سال ۱۳۹۱ از نسخه ۴۰ گویه‌ای فرم الف جهت کاربرد در جمعیت بالینی تهیه و کیفیت روان‌سنجی آن تعیین شد. فرم ایرانی این مقیاس که یکی از شناخته شده‌ترین ابزارها در حیطه پژوهش‌های شناختی است، ۲۶ عبارت را شامل می‌شود که چهار عامل کمال‌طلبی، نیاز به تایید دیگران، نیاز به راضی کردن دیگران و آسیب‌پذیری را اندازه‌گیری می‌کند.

نمره‌گذاری مقیاس نگرش‌ های ناکارآمد وایزمن و بک (DAS-26)

همکاران ما در بخش روانشناسی موسسه ایران تحقیق اقدام به آماده‌سازی نمره‌گذاری کامل مقیاس نگرش‌ های ناکارآمد وایزمن و بک (DAS-26) کرده‌اند. در فایل ارائه شده علاوه بر نمره‌گذاری هر عبارت، در نهایت چهار زیر مقیاس نیز قابل محاسبه است. همچنین سوالاتی که دارای نمره‌گذاری معکوس هستند نیز در این فایل مشخص شده‌اند.