زمینه های پژوهش میلگرام

در سال ۱۹۶۱ دنیا شاهد یک مجازات مشهور بود. در این سال آدولف آیشمن که یک جنایتکار جنگی آلمان نازی بود بخاطر کشتار یهودیان مورد مجازات قرار گرفت. آیشمن که در دستگاه نازی مسئول اداره امور مربوط به یهودیان بود دستور کشتار یهودیان را صادر کرد. او در سال ۱۹۶۱ در آرژانتین دستگیر و پس از محاکمه در سال ۱۹۶۲ اعدام شد. اما نکته‌ای که در این مجازات همگان را در بهت فرو برد این بود که آیشمن در جواب این سوال که چرا دستور قتل یهودیان را صادر کرده است گفت: “من فقط دستورات مافوقم را اجرا کردم”.

آدولف آیشمن

استنلی میلگرام آزمایش میلگرام را اجرا کرد

سه ماه پس از شروع محاکمه آیشمن، استنلی میلگرام در دانشگاه ییل اجرای پژوهش خود را آغاز کرد که از معرف‌ترین پژوهش‌های دنیای روانشناسی است. میلگرام برای شروع کار خود ۴۰ مرد را از طریق تبلیغات در روزنامه انتخاب کرد. در آگهی، این پژوهش درباره یادگیری معرفی شده بود. میلگرام یک دستگاه شوک الکتریکی ساخته بود که ابتدا یک شوک ۳۰ ولتی وارد می‌کرد و در هر مرحله ۱۵ ولت به آن افزوده می‌شد تا به ۴۵۰ ولت می‌رسید.

استنلی میلگرام

نحوه اجرای کار به این صورت بود که آزمودنی در نقش “معلم” بود و فرد دیگری که در واقع همکار میلگرام بود در نقش “دانش آموز” ایفای نقش می‌کرد. دانش آموز در اتاق دیگری به صندلی بسته شده بود و معلم باید در هربار که او پاسخ اشتباه می‌داد یک شوک به او می‌داد (شوک واقعی نبود). با هر پاسخ اشتباه شدت شوک اضافه می‌شد تا اینکه دانش آموز شروع به فریاد و التماس می‌کرد. وقتی معلم به سمت پژوهشگر بر می‌گشت و از او راهنمایی می‌خواست که شوک را ادامه دهد یا نه پژوهشگر به ترتیب زیر او را راهنمایی می‌کرد:

راهنمایی در مرحله اول: لطفاً کار را ادامه بده

راهنمایی در مرحله دوم: برای تکمیل پژوهش به ادامه کار شما نیاز داریم

راهنمایی در مرحله سوم: ادامه کار ضروری است

راهنمایی در مرحله چهارم: شما راه دیگری جز ادامه کار ندارید

نتایج پژوهش میلگرام

نتایج پژوهش میلگرام تاحدودی غیرقابل پیش‌بینی بود. ۶۵ درصد از آزمودنی‌های این پژوهش شوک دادن را تا بالاترین حد یعنی ۴۵۰ ولت ادامه دادند. همچنین تمام آزمودنی‌ها حداقل تا ۳۰ ولت به دانش‌آموز مورد نظر شوک دادند. همچنین با وجود اینکه برخی از آزمودنی‌ها ناراحت و عصبانی شده بودند اما همچنان به شوک دادن ادامه می‌دادند.

این پژوهش و همچنین پژوهش‌های مشابه از جمله پژوهش زندان استنفورد (در اینجا بخوانید) نشان دهنده این موضوع است که افراد تمایل دارند از دستورات یک فرد مافوق و قدرت برتر اطلاعت کنند حتی اگر نتیجه آن کشتن افرادی معصوم و بیگناه باشد. همچنین چنین پژوهش‌هایی نقش قدرتمند محیط بر رفتار ما را نشان می‌دهد. ممکن است هر یک از ما قبل از قرار گرفتن در چنین موقعیتی بگوییم که چنین کاری را نخواهیم کرد اما اکثر افراد تسلیم موقعیت می‌شوند و ممکن است دست به کارهایی غیرقابل باور بزنند. یکی دیگر از بحث‌هایی که به دنبال این پژوهش به وجود آمد این است که وقوع جنایات بیشمار در کشورهایی که حکومتی دیکتاتوری دارند قابل تببین است. به همین دلیل نظارت بر محیط‌هایی که فرمانبرداری از یک مرجع قدرت وجود دارد ضروری است.

منابع:

De Vos, J. (2009) ‘Now That You Know, How Do You Feel? The Milgram Experiment and Psychologization’, Annual Review of Critical Psychology, 7, pp. 223-246