همه ما تصمیمات اشتباهی درباره پولی که در دست‌مان است می‌گیریم. این اشتباه در برخی‌ها زیاد است و در برخی‌ها کم. اما بسیاری از این اشتباه‌ها قابل اجتناب هستند البته به شرطی که ما پی ببریم که چگونه درباره پول و خرید فکر می‌کنیم. تحقیقات روانشناسان چند سوء گیری شناختی یا ذهنی درباره پول و خرید را نشان داده‌اند.

چرا ما خرید می کنیم؟

۱- سوء‌گیری وضع موجود

این سوء‌گیری به معنی این است که ما تمابل داریم وسایل و چیزهایی را بخریم که قبلاً از آن یا حداقل از برند آن استفاده کرده‌ایم حتی اگر گزینه‌های بهتری موجود است. برای مثال اگر از یک برند گوشی استفاده می‌کنیم تمایل داریم که سری بعد هم همان نوع برند را بخریم. در سرمایه‎‌گذاری هم چنین چیزی مشاهده می‌شود و برخی افراد با وجود زیان مالی از یک سرمایه‌گذاری باز هم همان را ادامه می‌دهند.

۲- سوء گیری توجیه پس از خرید

وقتی ما چیزی را خریدیم تمایل داریم که خومان را توجیه کنیم که بهترین چیزی را که ممکن بود خریده‌ایم! اکثر مردم حاضر نیستند بپذیرند که خریدشان اشتباه بوده است به ویژه وقتی خریدشان بزرگ باشد. بازاریاب‌ها این امر را می‌دانند و سعی می‌کنند با استفاده از شرایطی همچون تضمین بازگشت پول یا استفاده از چک شما را متقاعد به خرید کنند و می‌دانند که به احتمال بسیار این خرید برنخواهد گشت!

۳- دام نسبیت

ما در مورد قیمت به صورت نسبی فکر می‌کنیم. برای مثال اگر راننده تاکسی هزار تومان بیشتر از شما بگیرد شما اعتراض می‌کنید. اما اگر در هنگام خرید یک تلویزیون ۱۰ هزار تومان از شما بیشتر بگیرند شاید اعتراضی نکنید. به همین دلیل برخی بازایاب‌ها راه‌های بسیاری برای گول زدن ما انجام می‌دهند. برای مثال در منوی رستوران چند غذای بسیار گران قیمت قرار می‌دهند تا غذاهای دیگر ارزان قیمت به نظر برسند درحالی که همان‌ها در مقایسه با سایر جاها گران هستند. وقتی شما کالایی مثل یک گوشی گران قیمت می‌خرید باید فکر کنید که آیا ارزش این گوشی از یک ماه مسافرت، یا خرید چند دست لباس جدید بیشتر است؟

۴- اثر مالکیت

وقتی ما چیزی داریم تمایل داریم که ارزش آن را بیشتر از محصولات مشابه بدانیم. به همین دلیل است که برخی مواقع دیده می‌شود که یک کالای دست دوم قیمت بیشتری از کالای نو دارد چرا که مالک آن یک پیوند احساسی با آن برقرار کرده است. از سوی دیگر برخی مواقع ما آنقدر درمورد چیزی فکر می‌کنیم که خود را مالک آن می‌دانیم و به همین دلیل ممکن است قیمت بسیاری برای آن پرداخت کنیم.

۵- سوء گیری درصد

همه موجودات از جمله انسان‌ها تمایل به منافع کوتاه مدت در برابر منافع بلند مدت دارند. بنابراین برخی بازاریاب‌ها این شعار را مطرح می‌کنند: حالا بخر، بعداً پرداخت کن. در این حالت توجه ما از قیمت واقعی کالا دور می‌شود و ممکن است لذت خرید فوری را با دردسرهای پرداخت وجه بیشتر در آینده عوض بکنیم.

۶- سوء‌گیری چیزهای آشنا

ما تمایل داریم که وقتی درباره دو نوع محصول چیزی نمیدانیم، کالایی را بخریم که قبلاً اسمش را شنیده‌ایم. همان کاری کا آگهی‌های تلویزیونی می‌کنند. در حالی که ممکن است برخی کالاها کیفیت بالا و قمیت پایین‌تری داشته باشند.

۷- رایگان

پژوهشگران دریافته‌اند که ما علاقه بسیاری به کلمه رایگان داریم! بنابراین وقت وعده دریافت چیزی رایگان درقبال خرید یک محصول را می‌دهند باید خیلی حواسمان جمع باشد. مطمئن باشید که یک فروشنده هیچوقت چیزی را رایگان به شما نمی‌دهد.

۸- سوء گیری کنترل

روانشناسان می‌گویند که ما کنترل بسیار کمی بر روی خود داریم و ممکن است به سرعت با دیدن چیزی برانگیخته شده و آن را بخریم. به همین دلیل است که توصیه می‌کنند هیچوقت کارت بانکی خود را به همراه نداشته باشیم!